Yaklaşık beş yıl önce düşük karbonlu enerjiye geçiş için iddialı bir strateji belirleyen BP, şimdi köklerine dönerek petrol ve doğalgaz sektöründe büyümeyi hedefliyor. Şirket, hisse senetlerini canlandırmak, rakiplerini yakalamak ve yatırımcıların gelecekteki kâr beklentileri konusundaki endişelerini gidermek amacıyla yeni bir yön belirledi.
BP’nin yanı sıra rakiplerinden Shell ve Norveç devlet kontrollü enerji devi Equinor da bu on yılın başında belirledikleri enerji dönüşümü planlarını küçültme kararı aldı.
Şirketlerin düşük karbonlu enerji hedeflerini yeniden değerlendirmesinin ardında iki ana neden bulunuyor:
- Ukrayna’daki savaşın yol açtığı enerji krizi, fosil yakıtların stratejik önemini artırdı.
- Yenilenebilir enerji projelerinde düşen kârlılık, özellikle açık deniz rüzgar enerjisi projelerinde artan maliyetler, tedarik zinciri sorunları ve teknik zorluklar nedeniyle projelerin cazibesini azalttı.
Öte yandan, Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerini kazanmasının da bu dönüşümle ilgili olabileceği düşünülüyor. Bilindiği üzere Trump, iklim krizini 'çağımızın en büyük dolandırıcılığı' olarak tanımlamış ve önceki başkanlığı döneminde ABD'yi 'Paris İklim Antlaşması'ndan çıkarmıştı.
BP’nin yeni stratejisi: Fosil yakıtlarda güçlenme
BP’nin CEO’su Murray Auchincloss, ABD'nin Meksika Körfezi ve Orta Doğu’da yeni petrol ve doğalgaz yatırımlarına milyarlarca dolar yönlendirmeyi planlıyor. Bu adımlar, şirketin performansını artırmayı ve yatırım getirisini yükseltmeyi hedefliyor.
Düşük karbonlu projelerde ise yavaşlama gözleniyor. BP, potansiyel hidrojen projelerinden 18’ini askıya aldı ve güneş ve rüzgar enerjisi operasyonlarını satmayı planlıyor. Şirketin Londra’daki hidrojen ekibi son dönemde yarı yarıya küçültülerek 40 çalışana indirildi.
Shell de benzer bir yol izliyor
Shell’in CEO’su Wael Sawan, performans ve getiri odaklı “acımasız” bir yaklaşım benimseyerek, daha büyük ABD’li rakipleri Exxon Mobil ve Chevron ile aradaki değer farkını kapatma sözü verdi. Şirket, düşük karbon operasyonlarını küçülttü, yüzer açık deniz rüzgar ve hidrojen projelerini askıya aldı, Avrupa ve Çin elektrik piyasalarından çekildi ve 2030 karbon azaltma hedefini zayıflattı.
Shell ayrıca, 2020 yılında satın aldığı ve karbon emisyonlarını dengelemek için tarım projeleri geliştiren Avustralyalı Select Carbon şirketi için alıcı arıyor.
Fosil yakıt odaklı büyüme geri dönüyor
BP ve Shell gibi devlerin düşük karbonlu enerji yatırımlarını küçültmesi, enerji sektöründe yeniden fosil yakıt merkezli bir stratejiye dönüşün işaretlerini veriyor. Yenilenebilir enerji projelerinde yaşanan maliyet artışları ve teknik sorunlar, enerji geçişinde hız kaybına yol açarken, fosil yakıtların yakın gelecekteki önemini artırıyor.
Ancak bu durum, iklim hedeflerini gerçekleştirme çabalarını ve karbon nötr bir geleceğe yönelik küresel taahhütleri tehlikeye atabilir. Enerji sektöründeki bu stratejik değişiklikler, fosil yakıtların ekonomik ve politik dinamiklerdeki yerini daha da güçlendirecek gibi görünüyor.
